Ölen yapraklarını tekrar canlandıran “zombi” ağaç, bilim insanlarını şaşırttı

Bitkilerin pek çok farklı tuhaf davranışları olabiliyor ve bunlara artık de bir eğrelti ağacı tipi (Cyathea rojasiana) eklendi. Ağacın bu listeye eklenmesinin nedeni ise, ölmüş yapraklarını tekrar hayata döndürebiliyor olması.

Cyathea rojasiana, batı Panama ormanlarında bulunan bir eğrelti ağacı tipi. Araştırmacılar, yeni keşiflerinde, eğrelti ağacının kendi meyyit yapraklarını yine canlandırabildiğini ve daha sonra topraktan nitrojen (azot) çekerek ana bitkiyi beslemeye devam eden kökler oluşturabildiğini keşfetti.

Yaşlanan yapraklar canlıyken aşağı gerçek eğilir ve “yaprak sapı” olarak bilinen orta kısmı yere değebilir. Yaprak ölmeye başlarken, yaprak sapı içinde bulunan ve evvelce suyu canlı yaprak kısımlarına taşıyan yapılar değişir ve canlı kökler haline gelir. Bu yeni canlı kökler toprağın derinlerine ulaşarak bitkinin geri kalanına besin sağlamaya devam eder.

Çalışmanın başyazarı Profesör James Dalling, yaptığı basın açıklamasında “Bu hakikaten yeni bir doku yine kullanımıdır. Ve bu öbür eğrelti cinslerinin yaptığını bildiğimiz şeylerden farklı” dedi.

Eğrelti ağacının yaprakları, köke dönüşüm süreci gerçekleşirken bile yalnızca çürüyen bitki hususu üzere görünüyor. Takım bunun, bir eğrelti çeşidinin bir bitkinin yapraklarını bu halde kendini besleyecek formda yine kullanabildiği birinci hadise olduğunu düşünüyor.

Bitkinin bunu yapma sebebi ise jeolojik vakitlere kadar uzanıyor. Bitki, Jura devrine kadar uzanan eski bir eğrelti ağacı soyunun üyesi. Meyyit yapraklardan gelişen köklerin, besin açısından güçlü olmayan volkanik topraklardan daha fazla besin çekecek halde evrimleştiği düşünülüyor.

Dalling, “Panama, Kuzey ve Güney Amerika ortasında 7 milyon yıl evvel takımadalardan oluşan bir kara köprüsüdür ve bu adalar geçmişteki volkanik faaliyetlerin sonucunda ortaya çıkmıştır” diyor ve devam ediyor: “Keşfettiğimiz bir bölgede, metrelerce derinliğe sahip bir volkanik kül katmanı, kumsalda kazıp çıkarabileceğiniz kuma benziyordu. Orada yetişen bitkiler, orman rezervinin öteki yerlerinde bulduğumuz bitkilerden farklı.”

Eğrelti ağacı çok yavaş büyüyor ve en başta yapraklarını büyütmek için çok fazla güç harcaması gerekiyor. Sırf 2 metre uzunluğa kadar büyümeleri, yaprakların yaşlanıp sarkmaya başladığında her vakit yere temas etmelerini sağlamaya yardımcı oluyor.

Çalışma, Ecology üzerinde yayınlandı.